Hoe data de gemeente Breda beter leren fietsen

Elke gemeente in Nederland heeft door de jaren heen een fietspadenplan of fietspadennetwerk vastgesteld. Vaak is dit gedaan door op goed gevoel lijnen te trekken over wegen en fietspaden waar men denkt dat fietsers fietsen. Maar de wereld verandert. Door gebruik te maken van nieuwe data van daadwerkelijk gereden routes ontstaat een beter, waarheidsgetrouw beeld van de fietsbewegingen in de stad. Maar hoe kom je aan die data en wat zeggen die vervolgens? Martijn Geervliet, adviseur mobiliteit bij de gemeente Breda geeft antwoord.

“De bekende drukke routes worden normaal gesproken opgenomen in een fietspadenplan. Daar voeg je wat logisch lijkende verbindende routes aan toe, aangevuld met routes naar drukke locaties zoals scholen en winkelcentra. Vaak blijven deze netwerken jarenlang, zo niet decennia, het uitgangspunt voor gemeenten en andere wegbeheerders om te toetsen waar fietsers fietsen en waar fietsvoorzieningen nodig zijn.

Deze methode is ook jarenlang in Breda toegepast, met mooie resultaten zoals diverse doorfietsroutes en een kwalitatief beter fietsnetwerk. Maar door gebruik te maken van routeinformatie van de fietser zelf kan beter zicht verkregen worden op waar de fietser ook écht fietst.”

Fietsdata en Ring-Ring

Hoe kom je aan die informatie van fietsgedrag? Martijn Geervliet: “Je kunt onmogelijk elke fiets voorzien van een gps zender, en toch is dat eigenlijk wat je wilt. Hoe krijg je de fietser zover om zijn routeinformatie te delen zodat beleidsmakers beter inzicht krijgen hoe de fietsers zich verplaatsen?

Voor de verkeersplanologen is inzicht in het daadwerkelijk gebruik van de wegen en fietspaden noodzakelijk om goed beleid te maken en plannen te realiseren die het de fietser ook echt makkelijker maken. Natuurlijk zijn er traditionele manieren om fietsers te tellen met lussen of camera’s, maar dan heb je nog geen inzicht op parallelle routes of routeinformatie van waar de fietsers vandaan komen of naartoe gaan.

In april 2020 is gestart met het project ‘Fietsen voor Breda’. Met alle gefietste kilometers worden Bredase kinderen die geen fiets kunnen bekostigen geholpen aan een fiets. Het enige dat men hoeft te doen is de smartphone app van Ring-Ring downloaden. Iedere gezamenlijke 100.000 fietskilometers betekent 20 fietsen voor kinderen die dat nodig hebben. En intussen is er 600.000 kilometer met de Ring-Ring app gefietst!

Digitwin en verbeterpunten

De opgehaalde fietsdata zorgen ervoor dat we uiteindelijk een fietsnetwerk in beeld hebben kunnen brengen op basis van daadwerkelijk gebruik. Door dit in een Digitwin vorm te geven is het combineren met andere databronnen makkelijk en vanzelfsprekend.

In de praktijk blijkt dat deze actie veel meer heeft opgeleverd dan alleen gefietste routes in beeld te brengen. We weten nu bijvoorbeeld waar fietsers het langst stil staan voor verkeerslichten. We hebben daarvan een top 10 van locaties met langste wachttijden samengesteld. Ook zien we nu hoe mensen met de fiets naar de binnenstad en fietsenstallingen komen en hebben we inzicht in de fietsverplaatsingen rondom het stationsgebied. En eveneens belangrijk: we kunnen een koppeling leggen met veiligheid waardoor we kwetsbare locaties in beeld brengen door ze te combineren met (snelheids)gegevens van auto’s.

In Breda hebben we inmiddels veel ervaring opgebouwd met het verkrijgen en gebruiken van fiets(verplaatsings)data. We merken dat nog niet veel andere gemeenten of wegbeheerders zover zijn. We willen met behulp van deze blog op het Klimaatplein onze kennis delen. Er is veel winst te halen als we meer over de fiets(bewegingen en routes) weten. Dat kunnen wij nu laten zien!”

Meer info: zie deze webpagina van de gemeente Breda en deze webpagina van Ring- Ring.

Foto’s: gemeente Breda