Alle Nederlandse huishoudens over op groengas uit rioolslib?

‘We halen groengas uit shit, daar komt het in het kort op neer,’ aldus ondernemer en uitvinder Kirsten Zagt. En dan niet uit koeienmest maar uit rioolslib en groente- en fruitafval. Deze aanpak komt bovendrijven uit vele experimenten die onderdeel uitmaakten van het Nederlandse innovatieplatform. Wanneer alle rioolslib volgens de methode van Kirsten wordt vergist, levert dit via het aardgasnet voldoende groengas op voor alle huishoudens in Nederland. Inmiddels hebben de Gasunie, GasTerra en Bareau, het ingenieursbureau van Kirsten Zagt, de handen ineen geslagen. In mei wordt een proefinstallatie geopend op EnTranCe, Energy Transition Centre van de Universiteit Groningen en de gasbedrijven. En als klap op de vuurpijl is Kirsten genomineerd in de categorie ‘Most Disruptive Technology’ tijdens de Global Water Summit 2015 dat van 23 tot 28 april in Athene plaatsvindt.

‘Waterzuiveringstechnieken bij de Waterschappen zijn ouderwets en innovaties komen vaak niet verder dan plak en knipwerk’. Deze ervaring deed Kirsten Zagt als ingenieur biotechnologie op tijdens het ontwerpen van waterzuiveringsinstallaties in dienst van bureaus als Witteveen+Bos en DHV. Om groengas in het aardgasnet te kunnen pompen heeft de overheid via het innovatieplatform afgelopen jaren in allerhande aanpakken geïnvesteerd, zoals de vergisting van koeienmest door de boeren en van rioolslib door de waterschappen.

Rendement van 80%

‘Nu kopen boeren mais in om de mestvergister aan te vullen en het rendement van biogas uit koeienmest te verhogen,’ aldus Kirsten. ‘Een koe heeft niet voor niks vier magen om gras te kunnen verteren.’ Wat overblijft is een hoog gehalte vezelachtige stof, die niet te vergisten valt. Vervolgens is biogas, dat uit mest- en rioolslib wordt gewonnen, niet gelijk aan aardgas waarop wij koken en heeft nog een kostbare bewerking nodig, voor het als groengas door de Gasunie in het aardgasnet kan worden gepompt.

De vergistingstechnologie, die Kirsten Autogenerative High Pressure Digestion (AHPD) noemt, lijkt in één keer verliesgevende stappen binnen het huidige proces te elimineren. Sterker nog, de installatie is in staat om in één stap met een rendement van 80% rioolslib tot aardgas te vergisten, direct leverbaar aan het net.

Vergelijkbaar met proces bierbrouwerij

Het AHPD proces vertoont nauwe verwantschap met de vergisting van gerstemout tot bier. ‘Wij gebruiken dezelfde hogedrukketel en filters als een bierbrouwerij’. In plaats van gerst wordt de ketel met rioolslib en groente- en fruitafval gevuld. Micro-organismen, die gewend zijn onder extreme omstandigheden op de zeebodem te leven, zetten vervolgens het vergistingsproces in werking. Hierbij loopt de druk in de ketel op tot 20 bar, ‘vijf keer zo hoog als de druk in een fietsband’. Methaangas lost onder die hoge druk niet op en kan direct in het aardgasnet worden gepompt.

Opslag piekbelasting elektriciteitsnet

Uit CO2, die in de hogedrukketel is gevormd, kan extra aardgas worden gemaakt door toevoeging van waterstof. Dit blijkt een uniek voordeel te bieden bij de opslag van piekbelasting van het elektriciteitsnet. Waar zonne- en windenergie ondernemers in Duitsland bij piekproductie subsidie ontvangen om hun centrale tijdelijk te sluiten, zegt Kirsten: ‘Laat ze die energie maar aan mij leveren’. Hiermee maakt hij dan via elektrolyse waterstof die in de hogedrukketel met CO2 tot extra groengas reageert. Daarbij wordt CO2 gefixeerd in plaats van als broeikasgas in de atmosfeer vrijgelaten.

Analoog aan het bierbrouwproces blijft er na het gistingsproces een vloeistof over. In het geval van gegist gerstemout heet dat bier en van rioolslib permeaat. Het is een giftig brouwsel, niet alleen rijk aan CO2, maar ook aan metalen, fosfaten en stikstof. Het blijkt mogelijk te zijn de fosfaten en de metalen uit de vloeistof te scheiden, zodat deze opnieuw gebruikt kunnen worden.

In 2040 heel Nederland op groen gas

De technologie heeft de potentie om in 2040 voldoende groengas uit rioolslib en groente- en fruitafval te generen om alle Nederlandse huishoudens via het aardgasnet van groengas te voorzien. Waarom pas in 2040? Omdat de vergistingsinstallaties gefaseerd door heel Nederland worden gebouwd. Sommige Waterschappen hebben recent in andere technieken geïnvesteerd en zullen de ontwikkelingen afwachten.

Most Disruptive Technology

Aan de infrastructuur van het aardgasnet zal het niet liggen. De knooppunten, waar aardgas de stad binnenkomt, zijn vaak niet ver van de waterzuiveringsbedrijven gelegen. En aan het enthousiasme van Kirsten evenmin. Misschien niet voor niets dat hij recent is genomineerd in de categorie ‘Most Disruptive Technology’ door het Global Platform van Isle Utilities in Londen . Uitreiking vindt plaats zondag 26 april tijdens de Global Water Summit 2015 in Athene.

Foto door Ingrid de Roode