Excuses CPB: “We hanteerden verkeerde CO2 prijs”

Beste mensen,

Onze excuses voor een berekening die we lieten maken over de maatschappelijke kosten van het plaatsen van windmolens. We berekenden een kostenpost van 5 miljard euro. Maar in werkelijkheid, en na wat advies te hebben ingewonnen blijken windmolens juist heel veel op te leveren.

We beseffen ons: het kwaad is al geschied, de discussie gaat weer over het welles-nietes opwekken van duurzame energie, terwijl het moet gaan over een houdbare samenleving op langer termijn. Maar eerst even terugkomen op onze foutieve berekening. Wat is er precies mis gegaan?

Voor onze kosten-batenanalyse namen we niet goed de kosten van de uitstoot van CO2 mee. Zoals jullie weten veroorzaakt CO2 het broeikasgaseffect waardoor klimaatverandering ontstaat. Die klimaatverandering veroorzaakt nu al voor honderden miljarden dollars aan schade, bijvoorbeeld aan landbouwgrond en vastgoed. Daarom was het goed geweest een prijs te zetten op de uitstoot van CO2, zodat die milieukosten worden meegenomen in onze berekeningen.

We hadden bijvoorbeeld als CO2-prijs het bedrag kunnen nemen dat per ton CO2 betaald wordt op de Europese markt voor emissiehandel. Dat bedrag van ongeveer €5,- per ton ligt echter op dit moment te laag om bedrijven echt aan te zetten tot verduurzaming van hun energieverbruik.  Tegen welke reële prijs op CO2 worden bedrijven dan wél gestimuleerd om aan de slag te gaan? Op de website van onze collega het Planbureau voor de Leefomgeving staat dat voor een effectief werkend klimaatbeleid de CO2-prijs moet worden gesteld op €30 per ton. En toen gingen we verder zoeken, en wat bleek: zelfs fossiele energiereuzen als Shell, BP en Exxon hanteren een interne CO2-prijs die nóg hoger ligt dan de prijs die het Planbureau voor de Leefomgeving adviseert…!

Vandaar dus onze excuses in deze column op het Klimaatplein. Windmolens kosten geen miljarden, nee, het opwekken van duurzame energie levert ons heel veel geld op. Wanneer je maar de juiste prijs zet op kostbare negatieve milieu-effecten. Door zo’n juiste prijsstelling kom je vanzelf op het gewenste resultaat: een samenleving waar het straks ook voor onze (klein) kinderen nog goed zaken doen is.

En dan ten slotte nog een voorzichtig advies voor de Nederlandse regering. Wordt het niet eens tijd het Europese emissiehandelsysteem fors aan te pakken? Zodat het daadwerkelijk gaat leiden tot de resultaten waar het ooit voor bedoeld is: minder uitstoot van het broeikasgas CO2 door meer energiebesparing en meer duurzame opwekking. Met die €5,- per ton CO2 schiet het voor geen meter op omdat de prijs totaal niet aanzet tot gewenst gedrag. Ons advies: Neem bijvoorbeeld grote partijen CO2-rechten uit de markt, waardoor de prijs gaat stijgen, of stel een minimumprijs in. Of schaf het systeem af en ga over tot een directe prijs op de uitstoot van CO2 met behulp van een CO2-belasting. Het zijn maar wat ideeën, we kunnen ze desgewenst ook cijfermatig onderbouwen, maar daar zullen we dan deze keer wel beter onze best voor doen…

Groetjes,

Het Centraal Planbureau