Tips voor de omslag naar duurzame mobiliteit binnen je bedrijf

Bij het Seminar Duurzame Mobiliteit draaide het regelmatig om de vraag: hoe verander je het gedrag van medewerkers? Zitten zij te wachten op een elektrische auto of een ritje met de trein? Arcadis en Enexis gaven hun ‘best practices’ en veel tips voor grote en kleine bedrijven die aan de slag willen met duurzame mobiliteit.

Tips van Arcadis

Louise Savelkoul, organisatiewetenschapper bij Arcadis, vertelt hoe zij probeert werknemers in beweging te krijgen door gedragsverandering. “Het motto van Arcadis is: Improving the quality of life, maar 90% van de CO2 footprint van Arcadis zit nog in mobiliteit”. Daarom heeft Arcadis zich aangesloten bij het Anders Reizen Netwerk. Het doel van de aangesloten bedrijven is om 50% CO2-reductie van mobiliteit te behalen in 2030. Het is daarbij belangrijk dat de gebruiker centraal staat.

Een belangrijke eerste stap voor Arcadis was om het kantoor in ’s-Hertogenbosch te verplaatsen van een plek nabij de snelweg, naar een stationslocatie. Daardoor is het gebruik van het openbaar vervoer door medewerkers gestegen van 2% naar 50%. Daarnaast heeft Arcadis tal van maatregelen en voorzieningen getroffen om medewerkers uit de fossiele auto te krijgen.

Alternatieven voor de auto

Zo krijgt iedereen een NS Business Card, zijn er deelfietsen en elektrische deelauto’s aanwezig en kunnen mensen gebruik maken van een speciale carpool-app. Ook wordt het gebruik van de fiets gestimuleerd met goede stalling en douche voorziening en van de auto ontmoedigd door het aantal parkeerplaatsen terug te dringen. Ten slotte proberen ze medewerkers onderling ook enthousiast te krijgen voor alternatieve vervoersmogelijkheden door middel van het low car diet. Op die manier werkt Arcadis actief mee aan een schonere omgeving en gezondere medewerkers. Voor de werkgever is het voordeliger als mensen de (lease)auto laten staan en kiezen voor de trein. De reiskosten per kilometer zijn voor de trein goedkoper dan voor de auto.

In het vragenrondje kwam naar voren dat medewerkers toch veel waarde hechten aan hun lease-auto. Enkele aanwezigen opperden oplossingen voor dit probleem: het uitfaseren van de lease-auto als arbeidsvoorwaarde (jonge werknemers zijn heel blij met een vrij-reizenkaart en een fiets) en het aanbieden van deelauto’s.

Tips van Enexis

Lars Verpalen, duurzaamheidsmanager bij Enexis, adviseert: “Wanneer je met duurzame mobiliteit begint, start dan met mobiliteit vermijden”, zegt hij. Thuiswerken wordt bij Enexis daarom gestimuleerd. Het bedrijf heeft zich ten doel gesteld om 50% CO2-reductie te behalen in 2020. Met 4500 medewerkers op 25 kantoorlocaties is het verduurzamen van vervoer een belangrijke stap. Duurzame mobiliteit willen ze bereiken op vijf manieren: elektrisch rijden, thuiswerken, fietsen en het gebruik van openbaar vervoer stimuleren en mobiliteit vermijden.

In drie stappen naar duurzame mobiliteit

Enexis werkte in drie stappen: ze pasten eerst de regelingen aan, toen de voorzieningen en daarna het gedrag van medewerkers. En dat bleek te werken. “Pas eerst je fietsregeling aan en maak het declareren van fietsritten mogelijk, stel deelfietsen en fietsenstallingen beschikbaar, en breng het daarna onder de aandacht bij de mensen”. De laatste uitdaging is het gedrag van de medewerkers beïnvloeden: hoe krijg je mensen uit de auto?

Dat lukte onder andere met een nieuw leasebeleid. Enexis stelde een CO2-plafond van 100 gram per gereden kilometer in. Dan blijven de kleine benzine-auto, de hybride en de elektrische auto over. Je mag niet vervuilender leasen dan 100 gram per km. Per extra gram/km uitstoot betaal je 1 euro per maand. Daarnaast krijgt iedereen met een elektrische lease-auto een gratis laadpaal thuis en kwam er 15% extra leasebudget beschikbaar voor volledig elektrisch rijden.

Hoe overtuig je medewerkers?

Het resultaat van deze inspanningen is dat 80% van de leaserijders van Enexis voor elektrisch rijden hebben gekozen. En het gebruik van openbaar vervoer is met 117% gestegen in drie jaar. Hoe heeft Enexis haar medewerkers overtuigd van het gebruik van duurzaam vervoer? “Toen de voorzieningen en faciliteiten op orde waren, boden we onze werknemers een keuze voor een lease-auto”, vertelt Verpalen. Deze tips kunnen daarbij helpen:

• Maak het nieuwe leasebeleid kenbaar op alle niveaus van het bedrijf.
• Overtuig de managers en laat daarna de managers met de medewerker over de autokeuze praten.
• Maak een customer journey waarbij je medewerkers stuurt naar elektrisch rijden.
• Zorg dat het hogere management het goede voorbeeld geeft.
• Laat medewerkers elektrische auto’s uitproberen.

Duwtje in de rug

Daarna zorgde Enexis ervoor dat het openbaar vervoer de nieuwe norm werd. Zo mag iedereen onbeperkt zakelijk eerste klas reizen. Medewerkers mogen gratis parkeren op stations om ketenreizen te stimuleren. En ze kunnen gebruikmaken van ov-fietsen en ov-taxi’s. De nieuwe autoloze dinsdagen werkten heel goed. Het gaf een schokeffect in het bedrijf, maar iedereen deed eraan mee en het openbaar vervoer bleek alles mee te vallen. Verpalen: “Soms hebben mensen een duwtje in de rug nodig”.

Zoek nieuwe oplossingen

Tijdens de discussie zochten deelnemers naar elektrische alternatieven van de geliefde fossiele stationwagon. Werknemers zouden deze leaseauto niet willen missen als arbeidsvoorwaarde. Iemand merkte op dat er veel aannames zijn van wat werknemers willen, maar dat het goed is om dat eerst te onderzoeken. En er kwam naar voren dat er soms anders gedacht moet worden over vervoer als je wilt verduurzamen.

Gemeente stimuleert duurzame mobiliteit

Het seminar werd begeleid door Sander van der Eijk van het Brabant Mobiliteitsnetwerk. Hij is community manager Duurzame Mobiliteit voor ’s-Hertogenbosch en nodigt BEC-leden uit die voorop willen lopen op dit thema, om te participeren in een compacte kopgroep. De ambitie van het mobiliteitsnetwerk is om stadsbreed voor versnelling te zorgen in het verduurzamen van mobiliteit. De gemeente ’s-Hertogenbosch werkt ondertussen aan een Actieplan Duurzame Mobiliteit: nieuwe beleidslijnen met concrete acties gericht op gedragsverandering, samenwerking en slim reizen.

Foto’s: Sandra Peerenboom. Tekst: Marjolein Bezemer
Deze tekst werd voorheen geplaatst op de website van de Bossche Energiecoalitie en is met toestemming van de gemeente ‘s-Hertogenbosch doorgeplaatst op het Klimaatplein.