Innovatieve stappen in de bouwsector voor een fossielvrije toekomst
Energiebesparing
De verduurzamingsuitdagingen waar Nederland voor staat zijn enorm. Hoe kijken bouwexperts binnen de sector hier...
Libra Revalidatie & Audiologie is een aansprekend voorbeeld van een zorginstelling die in rap tempo energie bespaart. Jan de Groot, manager bedrijfsvoering, staat aan de basis van het snelle verduurzamingsproces. In een paar jaar tijd liggen er zonnepanelen op het dak, zijn er Green Deals getekend, is een nieuw voedingsconcept gelanceerd, komen medewerkers met de elektrische fiets naar het werk, is er minder restafval en ga zo nog maar even door.
Libra is er voor mensen met een lichamelijke, cognitieve en/of auditieve beperking. Samen met cliënten wordt vanuit verschillende centra in Brabant en Limburg gezocht naar een nieuwe balans in het leven. Een brede blik en praktische oplossingen staan centraal. Vanuit diezelfde houding is de afgelopen jaren ook hard gewerkt aan het verduurzamingsproces.
Jan de Groot: “Nieuwe dingen en een andere manier van denken geven me energie. We hebben duurzaamheid hier in 2016 serieus opgepakt. Vanaf toen is er structuur gekomen. We tekenden Green Deals met zorginstellingen en gemeentes in het Hart van Brabant en in de regio Eindhoven, met als doel een breed gedragen duurzame bedrijfsvoering. Hiermee gingen we de verplichting aan om binnen drie jaar te voldoen aan niveau brons van de milieuthermometer Zorg. Dat hadden we hetzelfde jaar nog voor elkaar. Concreet hield dit in dat we toen al aan de minimale milieuwetgeving voldeden.”
Libra houdt niet van half werk: in 2018 is niveau zilver behaald en voor dit jaar staat niveau goud op het programma. “We zijn inderdaad ambitieus”, lacht de manager bedrijfsvoering. “Ik denk ook dat een volhardende houding de enige manier is om duurzaamheid echt van de grond te krijgen. Ik probeer van alles een win-winsituatie te maken. Je kunt klagen over het feit dat energiebesparende maatregelen op de korte termijn geld kosten, maar je kunt ook naar het grotere plaatje kijken. Wij nemen daarom altijd de Netto Contante Waarde (NCW) als uitgangspunt. Dit is een rekenmethode om te berekenen of de investering over de afschrijftermijn rendabel is. Het helpt ons om de juiste keuzes te maken.”
De specialistische zorginstelling kreeg de afgelopen jaren veel voor elkaar. Zo liggen er zonnepanelen op de daken van de eigen locaties: locatie Blixembosch in Eindhoven heeft er 855 en locatie Leijpark in Tilburg 700. Op termijn wordt een koelingsinstallatie vervangen voor een warmtepomp. Langzaam maar zeker neemt LED-verlichting de overhand. Maar ook het vervoersbeleid is aangepakt. Medewerkers die binnen een straal van vijf kilometer wonen, krijgen geen parkeerplaats maar kunnen via een werkkostenregeling een gewone of elektrische fiets kopen. Buiten de straal van 5 kilometer kunnen medewerkers kiezen: een fiets of een parkeerplaats. Verder wordt er duurzaam met afval, voeding en inkoop omgegaan.
“We verzinnen alle maatregelen echt niet allemaal zelf”, stelt Jan de Groot. “We zijn aangesloten bij netwerken en doen daar veel inspiratie op. Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven doet, met behulp van subsidie, op dit moment ervaring op met de warmtepomp. Een andere instelling bracht ons op het idee te onderzoeken of we incontinentiemateriaal apart konden inzamelen, zodat we minder restafval hebben. Op het gemeentehuis in Eindhoven gebruiken ze papieren bekertjes. Hierop staat letterlijk of mensen het bekertje vaker willen gebruiken.”
Voor de komende jaren staat er een fikse uitdaging op het programma: voldoen aan de klimaateisen om zo de noodzakelijke CO2-reductie te realiseren. “We zijn als zorginstelling eigenaar van twee locaties, maar we hebben ook huurlocaties. Er is dus werk aan de winkel. Daar zijn we op strategisch en tactisch niveau heel bewust mee bezig. We maken nu al keuzes over welke gebouwen we kunnen laten voldoen aan de eisen, waar nieuwbouw nodig is en welke huurpanden interessant zijn. Zo zijn we in Breda net verhuisd en dan kiezen we natuurlijk wel voor een pand met een goed energielabel en LED-verlichting. Ook financieel moet alles kloppen: daarom reserveren we geld om op termijn de juiste stappen te zetten.”
Al met al is het verduurzamingsproces van Libra een interessante puzzel die nooit af is. “En we zijn hierbij ook nog eens van anderen afhankelijk”, stelt Jan de Groot. “Gemeentes spelen een belangrijke rol. Zo zijn we heel benieuwd of we hier in Tilburg in de toekomst worden aangesloten op het warmtenet. Dat vergt voor ons heel andere investeringen dan als het een windmolen wordt.”
Informatieplicht energiebesparing als nuttige tool
Bedrijven en instellingen die meer dan 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m³ aardgas(equivalent) per jaar verbruiken, moeten voldoen aan de informatieplicht energiebesparing. Voor Libra was deze energieplicht geen probleem. Jan de Groot: “Onze administratie is op orde, en dan is voldoen aan de energieplicht ook zo voor elkaar. Zie deze plicht vooral ook als een tool voor meer energiebesparing. Je krijgt inzicht in je bedrijfsvoering en waar de kansen liggen.” Meer informatie hierover vindt u op www.rvo.nl/informatieplicht.
Fotografie: Sanne van den Elzen