Wat is de carbon bubble en hoe kunt ú hem helpen voorkomen?

Een begrip waarover je de laatste tijd steeds meer hoort en leest, is de ‘carbon bubble’. En dan gaat het niet over de CO2-bubbels in een glas frisdrank of champagne, maar over de mogelijke ‘gebakken lucht’ in de (beurs)waarde van fossiele energiebedrijven. Iets minder feestelijk dus. Zo lanceerde het Nederlandse Sustainable Finance Lab onlangs een rapport dat aantoont dat Europese banken, verzekeraars en pensioenfondsen gezamenlijk een financieel risico van tenminste €350 miljard lopen. Een eveneens recent rapport van het Engelse Grantham Research Institute spreekt van een wereldwijd financieel risico van €6000 miljard in de komende 10 jaar. Dat zijn getallen die de dot-com bubbel en de vastgoed-bubbel doen verbleken. Maar waar gaat het nu om? En waarom is dit relevant voor u als werknemer of ondernemer?

Klimaatverandering

De kern van de carbon-bubble berust op basale natuurkunde. Al aan het eind van de 19e eeuw bewees de Zweedse natuur- en scheikundige Arrhenius dat als de CO2 hoeveelheid in de atmosfeer toeneemt, de temperatuur stijgt. De correlatie tussen de stijging van het CO2 gehalte en de temperatuurstijging kon hij zelfs nauwkeurig vaststellen.

Sinds het begin van de industriële revolutie verbranden we fossiele brandstoffen zoals olie, gas en kolen. Daardoor neemt de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer toe. En dat heeft geleid tot een temperatuurstijging van inmiddels 0,7 graden. Omdat het klimaatsysteem wat traag reageert, is dit echter nog maar het resultaat van de opwarming van de CO2 uitstoot tot de jaren zeventig. Door de massa van onze oceanen en de atmosfeer duurt het namelijk zo’n veertig jaar voordat de uitstoot van CO2 daadwerkelijk leidt tot opwarming. Het opwarmeffect van de CO2-uitstoot van de afgelopen vier decennia moeten we dus nog gaan merken. Er zit zo’n additionele 0,8 graden opwarming al ‘in het systeem’ –  daar kunnen we al niets meer aan veranderen.

Niet meer dan 2 graden extra opwarming

Wereldwijd is afgesproken dat de opwarming niet meer dan gemiddeld 2 graden mag zijn, om desastreuze klimaatverandering te voorkomen. Dat is al een discutabele bovengrens. Om deze bovengrens te bereiken mag er – op basis van de natuurkundige meetmethode van Arrhenius – nog maximaal 565 gigaton aan CO2 worden uitgestoten. Dat is ons resterende ‘carbon budget’ waar we feitelijk de komende eeuwen ons aan moeten houden. In de boeken van de fossiele energiemaatschappijen staat echter een carbon budget van 2795 gigaton aan reserves. Dit zijn de olie- en gasvelden en kolenmijnen die al geclaimd zijn door de fossiele energiemaatschappijen. Vijfmaal hoger dan wat we nog mogen verbranden, als we ons houden aan de ‘twee graden afspraak’.

De carbon-bubble

Zie hier de carbon-bubble. Feitelijk is 80 procent van de reserves in de boeken van deze bedrijven in de praktijk dus niet winbaar, als we een leefbaar klimaat willen behouden. Alle investeringen in ontginning en exploratie naar nieuwe bronnen – vele tientallen miljarden per jaar – is dus eigenlijk verbranden van geld. Geld van banken, verzekeraars en pensioenfondsen. Ons geld. Steeds meer (institutionele) beleggers beginnen dan ook te werken aan divestment strategieën om hun geld veilig te stellen.

Wat kunt ú er aan doen?

Wat kunt u als werknemer of ondernemer nu met deze kennis? Ten eerste is het zinvol na te gaan hoe uw belegging- en pensioenfondsen hiermee om gaan. Het is immers geen goed ondernemer- en werkgeverschap als uw beleggingen en pensioenen op termijn deels verdampen. Daarnaast zoeken steeds meer beleggers naar duurzame alternatieven. Als uw bedrijf aantoonbaar minder CO2-uitstoot realiseert dankzij bijvoorbeeld de inzet van hernieuwbare energie, dan heeft u een streepje voor.

Ook het realiseren van circulaire bedrijfsprocessen wordt steeds interessanter: een groot deel van de inzet van (fossiele) energie vindt immers plaats bij het delven en verwerken van ruwe grondstoffen. Hoe u kunt starten met circulaire bedrijfsprocessen vindt u hier.

Kortom: verzeker u ervan dat uw geld niet (indirect) in de gevarenzone terecht komt. En verduurzaam uw processen en ketens zodat zij een aanlokkelijk alternatief worden voor beleggers. Dan kunt ú gerust genieten van de champagne bubbels op het voorjaarsterras. Proost!