Wordt het nieuwe belastingstelsel groen of grijs?

Belastinghervorming is hot in politiek Den Haag. Staatssecretaris Wiebes stuurde op Prinsjesdag een brief naar de Tweede Kamer waarin hij een grootscheepse herziening aankondigde. “De ambities van het kabinet gaan ditmaal verder dan alleen de onvermijdelijke opruiming van de zolder”, aldus Wiebes in zijn brief. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen die volgden werd deze noodzaak van links tot rechts onderschreven. Er is dus werk aan de winkel voor het Kabinet.

Vraag is echter of deze herziening wordt aangegrepen om een broodnodige inhaalslag te maken met de verduurzaming van ons land. In de kern door vervuiling en het gebruik van grondstoffen eerlijker te belasten, en arbeid en duurzame innovatie juist fiscaal te stimuleren. Of dat gebeurt is zeer te vraag. De discussie lijkt vooral te gaan over vermogens en toeslagen, terwijl juist op het gebied van vergroening de grootste kansen liggen. Als we niet opletten wordt het stelsel niet groener, maar grijzer.

Duurzaam ondernemen motiveren

Vanuit De Groene Zaak merken we dat belastingherziening hard nodig is om de randvoorwaarden voor duurzaam ondernemerschap te verbeteren en de circulaire economie op gang te helpen. Onze partners zijn bezig met het ontwikkelen van vernieuwende business cases, maar zien nog te vaak dat het fiscale stelsel te weinig motiveert om minder energie te gebruiken, grondstoffen te hergebruiken of hun wagenpark te verschonen. De fiscale kaders dragen allesbehalve bij aan een schoner en groener Nederland. Maar wat moet er dan concreet veranderen? Hieronder drie suggesties.

Meer werk

Door de lasten op arbeid te verlagen stijgt de werkgelegenheid. Arbeid is een eeuwige grondstof en werk is van groot belang voor welvarend en bevredigend leven. Zeker in een tijd waarin (jeugd)werkeloosheid hoog is, is het belastingsysteem bij uitstek een instrument om meer mensen aan het werk te krijgen. Een concrete suggestie: verlaag het BTW-tarief voor diensten naar 0%.

De vervuiler betaalt

In het huidige stelsel doet de hoogte van de belasting in veel gevallen onvoldoende recht aan de externe effecten van een product of dienst. Vaak betaalt niet de vervuiler, maar de burger of het bedrijfsleven voor de indirecte kosten van vervuilende activiteiten, als gevolg van klimaatverandering, luchtvervuiling of droogte. Een concrete suggestie: voer een CO2-heffing in, oftewel beprijs de CO2-uitstoot die gepaard gaat met het gebruik van fossiele energie op basis van de milieu impact en verreken deze in de energiebelasting.

Een circulaire economie

Elke keer als een waardevolle grondstof de grond of de verbrandingsoven in verdwijnt is dat een gemiste kans om het her te gebruiken. Als Nederland een knooppunt wil worden in een wereldwijde circulaire economie, moet ons fiscale systeem ervoor zorgen dat juist hergebruik gestimuleerd wordt.
Een concrete suggestie: verhoog hierbij de belasting op primaire delfstoffen en verlaag belasting op gerecyclede grondstoffen.

Maar een groen belastingstelsel gaat verder en bevat bijvoorbeeld ook mobiliteit, ruimte en vermogen. De komende tijd zal De Groene Zaak aan de slag gaan om zoveel mogelijk bedrijven te mobiliseren om tot een gezamenlijk fiscale vergroeningsagenda te komen. Wilt u als ondernemer hierover meedenken vanuit uw praktijkervaring? Dan hoor ik graag van u!

Maurits Hekking is Programma Manager Politics bij De Groene Zaak.