Hoe maak je gedrukte media duurzamer en circulair?

Met alleen FSC-gecertificeerd papier is drukwerk nog niet duurzaam. Drukwerk kan gemiddeld 7 keer hergebruikt worden, daarna eindigt het in de verbrandingsoven of op een afvalberg. Dat eindstation is niet verantwoord zolang er gedrukt wordt met giftige inkten, milieuonvriendelijke grondstoffen of oplosmiddelen die schadelijk zijn voor mens en milieu. Met meer kennis en bewustzijn kunnen ontwerpers een belangrijke rol spelen in de verduurzaming van gedrukte media.

Het boek Duurzaam Uitgeven, met de eerste Ecolabel accreditatie in Nederland, geeft praktische adviezen aan creatieven en hun marketing- of communicatieopdrachtgevers. Het Ecolabelsysteem ELS geeft in één oogopslag de milieu-impact van het gekozen papier, bedrukking, afwerking en formaat.

Milieu-impact van een grafisch ontwerp in één oogopslag

Een ontwerper die zijn werk wil verduurzamen, wacht monnikenwerk om zaken uit te zoeken. Grafische bedrijven hebben weinig tot geen duurzaamheidsinformatie of komen met argumenten die niet te verifiëren zijn. Ook tegengestelde belangen kunnen ervoor zorgen dat de opdrachtgever niet altijd de juiste informatie verkrijgt. Dit moet anders volgens directeur Rob Wilders van ELS Nederland.

Certificering middels het Ecolabelsysteem

Zowel de grondstoffen als de productiewijze worden in het Ecolabelsysteem tegen het licht gehouden. Het systeem is gebaseerd op vergelijken, rangschikken en waardetoekenning van en aan alle gebruikte materialen in het drukwerkproces. Het minst milieubelastende element krijgt een A-label (groen), het meest milieubelastende element krijgt een G-label (rood). Certificering is belangrijk voor transparantie en bewustwording. Wilders: “Een systeem moet gebaseerd zijn op valideerbare bewijsvoering en handhaving. Met ons accreditatiemodel checken we elk element van het productieproces op toegekende certificaten of keurmerken.”

Klimaatplein partner Ecodrukkers/de Toekomst ontving als eerste grafisch bedrijf een certificaat voor de productie van het boek Duurzaam Uitgeven.

Kennisdatabase 

Alle gegevens over grondstoffen worden opgeslagen in een databank en toegankelijk gemaakt voor de professionele gebruiker. Deze kan met de kennisdatabase van meer dan 750 verschillende papiersoorten en 1,8 miljoen grafische speciaalproducten de milieu-impact en prijsimplicaties beoordelen. Dit bevordert niet alleen het milieubewustzijn, met de kennisdatabase kunnen designers hun opdrachtgevers ook gerichter adviseren. Toegang tot de databank scheelt de creatieve industrie in ieder geval een hoop uitzoekwerk dat doorgaans niet declarabel is. De kennisdatabase is er momenteel nog in een betaversie. Naar verwachting zal de definitieve versie begin 2019 gelanceerd worden op de Nederlandse markt en kunnen ontwerpers daarmee betere milieu- en prijsoverwegingen maken. Het scheelt de industrie een hoop uitzoekwerk en zij kan klanten beter en betrouwbaarder adviseren.

Handboek Duurzaam Uitgeven 

Erik Timmermans, directeur van de stichting Papierenkarton.nl en auteur van het boek Duurzaam Uitgeven: “Als papierindustrie werken we hard aan het duurzaam maken van onze eigen productiemethoden en processen. Zo hebben we in de afgelopen 10 jaar het energieverbruik bijna weten te halveren. Nu moeten we samen met de keten de volgende stappen kunnen maken. Van het vinden van alternatieven voor de houtvezel, het veiliger recyclen van papier tot het nog verder terugdringen van verspilling, energie- en watergebruik. ELS Nederland kan zeker een goede bijdrage leveren om milieu-effecten zichtbaar te maken. Transparantie juichen we daarom toe.”

Foto tijdens Dutch Design Week: Erik Timmermans van stichting papierenkarton.nl ontvangt het eerste Ecolabel certificaat voor drukwerk uit handen van Rob Wilders van ELS NL. Onder toeziend oog van Pieter Kers, grafisch ontwerper.