“Verduurzaam je pand nú met subsidies en financiering, want 2023 staat voor de deur.”

In 2023 moeten kantoren, volgens de wet, minimaal energielabel C hebben. Het levert je als ondernemer veel besparingen en marktwaarde op, maar het vergt ook een investering. Gelukkig zijn er verschillende subsidies en gunstige financieringsmogelijkheden. Daarvoor moet je volgens Frank Waleczek en Robbert Kromkamp wel nú aan de slag: “Straks zijn de potjes leeg en ben je te laat.”

Frank is sinds 1998 actief in de subsidiewereld en houdt zich als directeur van Subvention bezig met vastgoed- en investeringsprojecten. Robbert werkt ruim twintig jaar bij de ING, waarvan de laatste vier jaar als directeur bij de ING Groenbank. Hier houdt hij zich bezig met het financieren van duurzame projecten.

Energiebesparing en label C

De belangrijkste verplichtende wetgeving voor ondernemers op het gebied van verduurzaming zijn de energiebesparingsplicht vanuit de Wet Milieubeheer en het verplichte energielabel C voor kantoorgebouwen. Frank: “Sinds 1993 al ben je verplicht om energiebesparende investeringen te doen met een terugverdientijd van minder dan 5 jaar. Deze verplichting blijkt echter vanwege een tekort aan mankracht en prioriteit lastig te handhaven.”

Daarnaast introduceert de overheid in 2023 het verplichte energielabel C voor kantoren. Het voordeel hiervan is dat kantoren zo worden gecategoriseerd en dat is eenvoudiger handhaven. Voldoet een pand niet aan de eisen, dan mag het straks niet meer worden verhuurd of gebruikt en kan een gemeente sancties opleggen. Bovendien geldt de omgekeerde bewijsplicht, dus de verantwoordelijkheid komt bij de ondernemer te liggen.

Begin vandaag

Met de nieuwe wetgeving die snel nadert, is de vraag hoe actief ondernemers al bezig zijn met het verduurzamen van hun bedrijf. Frank: “Het gaat langzaam. Voorheen gaf ik presentaties voor 10 man, en nu zijn het er meer dan 50. Het begint dus te komen, maar de echte mkb’ers blijven er nog vandaan. Het lijkt op het Brexit-verhaal: we wachten tot het allerlaatste moment.”

Robbert herkent dat beeld: “Een ondernemer kan één ding heel goed: bezig zijn met zijn product of dienst. Voor de rest, zoals je boekhouding, schakel je een specialist of adviseur in. Als je adviseurs je er niet op wijzen dat dit moet, ga je niet bewegen. Maar ook zij zijn er nog niet genoeg mee bezig: ‘2023 is ‘pas’ over anderhalf jaar, dus waarom zou ik me er nu druk om maken?’“

Toch willen Frank en Robbert ondernemers op het hart drukken om nu te beginnen. Frank: “In 2023 gaat de wet in. Nu zijn er nog subsidies en financieringsmogelijkheden, maar die drogen straks op. Bovendien zie je nu al dat de vraag vanuit de kantorenmarkt stijgt, dus de prijs ook. Wil je de boot dus niet missen, dan moet je nu aan de slag en niet over anderhalf jaar.”

Adviseurs inschakelen

Gelukkig ben je met installatietechnische aspecten als led-verlichting, warmteterugwinning en zonnepanelen vaak al een heel eind op weg naar een C-label. Ga je voor een A-label, dan kijk je ook naar de schil van het pand, zoals isolatie en glas. Het is verstandig om ook daar serieus naar te kijken, want de overheid gaat voor een CO2-arme gebouwde omgeving in 2050 en dat geldt ook voor de bestaande bouw.

Het advies aan ondernemers is om zich daarbij vooral goed te oriënteren en advies in te winnen. Frank: “Kijk allereerst welk energielabel je gebouw nu heeft. Dat kan op ep-online.nl. Als je van F naar C moet, dan heb je wat te doen. Bedenk vervolgens wat je ambitie is en wat daarvoor nodig en mogelijk is.” Robbert vult hem aan: “Kijk ook bij een lokale ondernemer die al verder is wat hij gedaan heeft en waar hij tegenaan is gelopen. En vraag je adviseur om hulp, bijvoorbeeld voor groenfinanciering met rentekorting. Maar schakel ook altijd een subsidieadviseur in voor landelijke subsidies, maar ook regionale en lokale.”

Financiering en subsidie

Voor het maken van duurzame investeringen zijn er verschillende mogelijkheden. Robbert: “Aan de financieringskant heb je de groenbanken en groenfondsen, met kortingen op de toch al lage rentes. Dat scheelt een hoop in de kosten, naast dat je energielasten natuurlijk omlaag gaan.”

Maar ook met subsidies valt veel te bereiken. Daarbij zijn er mogelijkheden voor een volledig renovatie of op componentniveau. Bij dat laatste kun je denken aan de overstap op led-verlichting. Frank: “Als je al een goed energielabel hebt, dan kun je naar losse subsidies kijken, maar kijk eerst naar het totaalgebouwniveau. Dat heet labelstap, en bij elke stap die je maakt kun je een bepaald subsidiebedrag krijgen. Maar je moet dan wel verplicht drie labelstappen maken. Dus niet van D naar C, maar van F naar C of van D naar A. Ook is het verstandig om te bekijken of een combinatie met BREEAM of GPR mogelijk is. ”

De uiteindelijke subsidie verschilt per ondernemer en ambitieniveau van verduurzaming, maar is al snel 5 tot 15% van het investeringsbedrag. Het is daarbij belangrijk om in de planfase al om de tafel te gaan zitten met een adviseur. Voldoe je namelijk niet aan de soms ingewikkelde eisen, dan loop je subsidies en gunstige financieringen mis.

Meer dan wetgeving

Toch gaat het volgens Frank en Robbert om meer dan de verplichte wetgeving en het financiële plaatje. Robbert: “Klanten willen steeds vaker hun producten of diensten alleen afnemen bij duurzame bedrijven. Verduurzaam je niet, dan leg je het af tegen de concurrentie. Maar ook personeel wil steeds vaker alleen werken bij duurzame bedrijven, zeker de millennials. Er spelen dus meer aspecten mee, naast wet- en regelgeving.”

Frank is het daarmee eens: “Kijk niet alleen naar het financiële plaatje, maar denk ook aan je stakeholders, je werknemers, je klanten en de wereld. Het draagt ook bij aan een positief en duurzaam imago, buiten dat je energie bespaart en het goed is voor je pand en je omgeving. Al met al voldoende reden om vandaag nog de eerste stap te zetten, toch?”

Eerste foto: Frank Waleczek van Subvention
Twee foto: Robbert Kromkamp van ING Groenbank tijdens klimaatexpeditie Spitsbergen
Headerfoto: Gebouwisolatie Shutterstock