VfL Wolfsburg over haar klimaatreis naar een net zero voetbalclub

Recente onderzoeken laten zien dat we onze inzet hoognodig moeten vergroten om klimaatverandering te remmen. We gaan nu al te maken krijgen met meerdere kwalijke gevolgen die met elke extra graad opwarming groter worden. Klimaatbescherming is een zaak van iedereen en alle sectoren moeten concrete stappen zetten. Ook de Duitse voetbalclub VfL Wolfsburg heeft, samen met Klimaatplein partner FORLIANCE, de handschoen opgepakt.

De sportsector kan het klimaatprobleem nauwelijks nog uit de weg gaan. Bij een voetbalwedstrijd bedraagt de CO2-uitstoot per individuele toeschouwer gemiddeld 11 kilogram. Hoewel clubs steeds meer aandacht besteden aan klimaatbescherming, missen er nog steeds concrete en bindende doelstellingen.

VfL Wolfsburg is een van de eerste Europese profvoetbalclubs die publiekelijk heeft toegezegd hun CO2-uitstoot systematisch te verlagen. Dit maakt “De Wolven” tot pioniers op het gebied van klimaatbescherming in het profvoetbal. Klimaatplein partner Forliance berekent en analyseert de CO2-voetafdruk van VfL Wolfsburg. Op basis hiervan zijn wetenschappelijk gefundeerde emissiereductiedoelstellingen voor de voetbalclub ontwikkeld.

Anja Melo – MVO- en klimaatmanager van VfL Wolfsburg – vertelt over de beweegredenen, de klimaatstrategie en de klimaatdoelstellingen van de voetbalclub.

Waarom heeft VfL Wolfsburg besloten om hun CO2-voetafdruk te meten?

Anja Melo: “Wij waren in 2011 de eerste Bundesliga-club die zijn CO2-uitstoot heeft geëvalueerd en geanalyseerd. Op dat moment was milieubewustzijn een van onze doelstellingen op het gebied van MVO, maar we hadden nog geen strategische aanpak. Het doel van het inzichtelijk maken van onze CO2-voetafdruk was met name om inzicht in onze uitstoot en onze hotspots te krijgen. Ons besluit om de CO2-baseline van de voetbalclub te meten, was ingegeven door de wens om onze impact op het milieu en klimaat te verkleinen en de kosten te verlagen.”

Het remmen van klimaatverandering is nog altijd een belangrijk onderwerp in de sport. Vooral het profvoetbal heeft een aanzienlijke ecologische voetafdruk. Welke concrete reductiemaatregelen neemt VfL Wolfsburg om zijn klimaatimpact te verminderen?

“Mega-evenementen zoals voetbalwedstrijden hebben een grote impact op het milieu. Om deze impact te verkleinen, hebben we bij VfL Wolfsburg besloten om onze CO2 voetafdruk regelmatig te meten. Kort nadat we dit in 2011 hadden gedaan, schakelde de club volledig over op groene stroom. We hebben voor de nieuwe gebouwen energiezuinige bouwmethoden gebruikt en het aandeel elektrische voertuigen binnen ons wagenpark uitgebreid.  We hebben altijd klimaatbewust gedrag met kleine campagnes gepromoot. Bijvoorbeeld onze fietscampagnedag toen we toeschouwers opriepen om met de fiets naar de wedstrijddag te komen. Tot nu toe heeft het overschakelen op groene stroom het grootste reducerende effect gehad. Nu werken we op een meer strategische manier aan onze maatregelen.”

Hoe zien uw klimaatbeschermingsdoelstellingen er op lange termijn uit?

“Sinds 2019 zijn we betrokken bij het initiatief van UNFCCC “Sports for Climate Action”. Kort daarna steunden we als eerste professionele voetbalclub van de Europese topcompetities de Race To Zero-campagne van de VN. We stelden onszelf het doel in 2025 net-zero te zijn, met een afname van 6,45 procent per jaar, resulterend tot een vermindering van 55 procent in 2030 ten opzichte van het referentiejaar 2017/2018. Het reductie stappenplan volgt de methodologie van het Science Based Targets Initiative en kijkt naar alle drie de scopes van het Greenhouse Gas Protocol (GHG) en omvat geen compensaties.”

Welke emissiereductiemaatregelen waren snel en makkelijk uit te voeren?

“Het overschakelen naar groene energie was een vrij eenvoudige manier om een flink deel van onze uitstoot te verminderen. We promoten groene stroom actief. Een belangrijke stap in deze richting is de installatie van een fotovoltaïsch systeem, dat gepland staat voor 2022. Wij zullen met deze zonnetechnologie een derde van ons eigen verbruik dekken. Een andere, vrij makkelijke maatregel waar wij dit moment aan werken, is een tijdelijke omschakeling van de stadsverwarming op steenkool naar aardgas. Op lange termijn zijn we van plan over te schakelen op bio-methaan. Tijdens de pandemie hebben we geleerd dat werken op afstand mogelijk is en dat het een eenvoudige manier is om de uitstoot van ons eigen vervoer te verminderen.”

Wat zijn de belangrijkste emissie hotspots van VfL Wolfsburg?

“Onze directe uitstoot uit eigen en gecontroleerde bronnen, ook wel scope 1 uitstoot genoemd, zijn aanzienlijk laag. De scope 2-uitstoot van VfL Wolfsburg, d.w.z. alle indirecte uitstoot door de opwekking van ingekochte energie, was een hotspot die we al ingekopt hebben. Sinds we groene stroom hebben geïmplementeerd is de uitstoot door ons elektriciteitsverbruik tot nul gereduceerd. De grootste uitstoot van broeikasgassen vindt plaats in de toeleveringsketen, het scope 3-gebied. Onze fans zijn goed voor 60% van al onze uitstoot. Bijvoorbeeld het vervoer naar de uitwedstrijden veroorzaakt een significante uitstoot.”

Wat zijn concrete stappen om de scope 3 uitstoot van VfL Wolfsburg te verminderen?

“Het komend vervoersbeleid zal klimaatvriendelijker zijn en een essentiële factor zijn in het verminderen van onze scope 3 uitstoot. In de “autostad” Wolfsburg zullen veel fans sneller dan waar ook overstappen op een elektrische auto. Als onze fans in elektrische voertuigen naar de wedstrijden rijden, zal onze scope 3 uitstoot drastisch verminderen. Maar we wachten niet alleen af: we breiden de laadpaalinfrastructuur op onze parkeerplaatsen bij het stadion uit en ontwikkelen nieuwe maatregelen op het gebied van nieuwe mobiliteit (deelconcepten, micro-mobiliteit, enz.)

Een andere indirecte uitstoot in onze keten is de catering. Met ons ambitieuze doel om tegen 2025 net-zero te worden, moedigen wij onze leveranciers dan ook aan om meer regionaal in te kopen.”

Hoe heeft u intern en extern over uw CO2 voetafdruk en reductiemaatregelen gecommuniceerd?

“Elke vier jaar publiceren we een duurzaamheidsverslag met onze CO2 voetafdruk en de duurzaamheidsdoelstellingen en om de twee jaar publiceren we een voortgangsrapport. Sinds we de doelstelling net-zero voor 2025 hebben vastgelegd, zijn we overgeschakeld op jaarlijkse rapporten en communiceren we onze successen ook via onze homepage. Sinds seizoen 2021/22 is er een “Race naar Nul klok” zichtbaar voor TV-kijkers en het publiek in het stadium die ons eraan herinnert om actie te ondernemen. Intern houden we één keer per jaar een personeelsvergadering om onze doelstellingen en vooruitgang over dit thema te bespreken. Via ons interne netwerk belichten de afdelingen de mijlpalen die zijn bereikt. Op “Earth Day” afgelopen april kregen al onze medewerkers de gelegenheid om zich bezig te houden met het thema in ons “project1uur”. Gedurende een uur stelden we bewustmakingsvraagstukken over de CO2-voetafdruk van het bedrijf en ook over de persoonlijke CO2-voetafdruk van ieder van ons.”

Welke feedback heeft VfL Wolfsburg gekregen op het besluit om concrete stappen te zetten in de richting van klimaatactie?

“De feedback die we krijgen is absoluut positief. Veel partners en bedrijven nemen zelfs contact met ons op om mee te doen aan onze Race to Zero. We zijn een nieuw sponsorprogramma gestart gericht op duurzaamheid en klimaatverandering. De doelstelling om in 2025 net-zero te zijn is ambitieus en we zullen de steun van partners en fans nodig hebben om dit te bereiken. Vastberaden bezig zijn met ambitieuze doelen past goed bij sport en bij voetbal. Het heeft een motiverend effect op het team om bezig te zijn met deze uitdagende taak op middellange termijn. Het geeft het ons een gemeenschappelijk doel waar we samen naartoe werken.”

Wat zijn de grootste uitdagingen bij het implementeren van klimaatactie in het profvoetbal?

“Het is een uitdaging om de uitstoot in onze kernactiviteit ‘voetbal’ te verminderen. Tijdens een koude winter stijgt het energieverbruik merkbaar door bijvoorbeeld de gazonverwarming.

80% van onze uitstoot ligt in de toeleveringsketen. Management- en teamreizen vallen ook onder deze scope 3. Het is moeilijk om zakenreizen klimaatvriendelijk te maken, het terugdringen van deze uitstoot is een grotere uitdaging. Onze teams moeten naar de verschillende nationale en internationale competities reizen; in dit geval compenseren we de resterende CO2-uitstoot. Er zijn altijd wel wat tegenstrijdige doelstellingen binnen een bedrijf. Daarnaast is het vervoer van de fans naar live-evenementen ook een belangrijke uitdaging. Uitstoot vermijden is makkelijker in gebieden die we direct kunnen beïnvloeden.”

Waar moet het profvoetbal nog meer aan denken met betrekking tot klimaatverandering?

”Klimaatverandering is gaande en de wereldwijde temperatuur zal stijgen. Naast remmende maatregelen moeten we ook nadenken over hoe we ons aan de klimaatverandering kunnen aanpassen. In de komende jaren zal klimaataanpassing voor ons concreter worden. Dat is ook voor andere voetbalclubs erg spannend.

Met Forliance hebben wij een uitstekende partner gevonden om ons te adviseren op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Wij waarderen de nauwe uitwisseling en de concrete en transparante analyse.”

Foto’s:
-Race To Zero clock picture credits: VfL Wolfsburg-Fußball GmbH
-Xaver Schlager picture credits: Volkswagen AG